Powrót do historii
Początki stowarzyszenia datuje się na lata osiemdziesiąte ubiegłego wieku, kiedy to z inicjatywy twórców: Janiny Komarnickiej (poetka), Haliny Góras (malarka), Jerzego Kosińskiego (fotograf) oraz Zygmunta Ostaszewskiego (malarz), zostało powołane Koło Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury z siedzibą przy Zakładowym Domu Kultury Zakładów Górniczych „Lubin”. Przewodniczącą Koła została Janina Komarnicka. Stowarzyszenie prowadziło różnorodne formy działalności artystycznej, takich jak: plastyka, fotografia i poezja. Koło miało duże wsparcie okolicznych zakładów, funkcjonujących na terenie prężnie rozwijającego się wówczas Zagłębia Miedziowego. Nowe uwarunkowania jakie powstały po zmianie ustroju miały ogromny wpływ na działalność kulturalną w Polsce, co również miało odbicie w funkcjonowaniu stowarzyszenia. Nastąpił rozłam wśród grupy artystów, który spowodował zaprzestanie działalności stowarzyszenia. Nie na długo zresztą, bo czym szybciej świat się zmienia i dokonuje się społeczna zmiana, tym bardziej kultura staje się niezbędna, aby tę zmianę ogarnąć – rozumieć, oswajać i ukierunkować, a tym samym się do niej dostosować. Ta potrzeba społeczna stała się niezbędną również w reanimowaniu działalności Robotniczego Stowarzyszenia Twórców Kultury w Lubinie. Po kilku kryzysowych latach, dzięki zabiegom Janiny Komarnickiej, Joanny Podgórskiej i Jerzego Kosińskiego, którzy skupili wokół siebie, twórców wywodzących się z dawnych członków – wznowiona została działalność stowarzyszenia i przywrócona świetność grupy, która dla artystów była radością i celem życia.
W grudniu 2001 r. Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury (RSTK) zostało zarejestrowane w Sądzie Rejonowym dla Wrocławia – Fabrycznej w Krajowym Rejestrze Sądowym i od tej daty posiada osobowość prawną. Właśnie ten rok jest początkowym dla wszelkich rocznic i jubileuszy obchodzonych przez stowarzyszenie. Prezesem Zarządu została Janina Komarnicka, która przez kolejne 17 lat ogromnego zaangażowania, wniosła duży wkład w rozwój i świetność stowarzyszenia. 26 maja 2006 r. stowarzyszenie uzyskało status Organizacji Pożytku Publicznego, a w 2008 r. Walne Zebranie Członków wprowadziło zmianę w nazwie - na Lubińskie Stowarzyszenie Twórców Kultury (LSTK), co zostało odnotowane w Statucie Stowarzyszenia i zapisane w KRS-ie. Pod tą nazwą stowarzyszenie występuje po dzień dzisiejszy. Wiosną 2019 r funkcję prezesa przejął długoletni członek stowarzyszenia - Wiesław Radojewski, który przez lata aktywnie uczestniczył w plenerach, wystawach i warsztatach artystycznych. Choć z zamiłowania fotograf i poeta, to także autor kroniki stowarzyszenia, biuletynów okolicznościowych i wielu artykułów i publikacji prasowych.
Przez wiele lat szeregi Lubińskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury zasilane były przez Górniczy Chór Męski przy Zakładach Górniczych „Lubin” – który jako członek zbiorowy, miał swój udział w rozwoju stowarzyszenia i wpisał się trwale w krajobraz kulturalny Zagłębia Miedziowego. Chórzyści chętnie przyjmowali zaproszenia i uświetniali uroczystości jubileuszowe LSTK, a także wernisaże bądź finisaże organizowanych przez stowarzyszenie wystaw. W okresie swojego istnienia stowarzyszenie zorganizowało ponad 200 wystaw artystycznych w różnych miastach Zagłębia Miedziowego, jak również w ośrodkach gminnych powiatów: lubińskiego, legnickiego, polkowickiego, wołowskiego, złotoryjskiego, jaworskiego i wschowskiego. Ogromnym zainteresowaniem cieszyły się warsztaty artystyczne organizowane przez członków LSTK, szczególnie podczas imprez organizowanych przez lokalne środowiska. Prezentacja wykonywania wyrobów rękodzielniczych cieszyła się ogromnym zainteresowaniem i zdobywała uznanie społeczeństwa. Nasze wystawy tworzą głównie: obrazy malowane farbami olejnymi, akrylowymi, pastelowymi, ale także fotografie i prezentacja wyrobów rękodzielniczych.
Standardowymi i cyklicznymi stały się wystawy o tematyce związanej z górnictwem miedzi, organizowane corocznie na przełomie listopada i grudnia, czyli w okresie górniczego święta „Barbórki”, nawiązujące do tradycji górniczych. Te wystawy są często połączone z wystawami świątecznymi, obrazującymi czar nadchodzących Świąt Bożego Narodzenia. Górniczy stan jest natchnieniem dla artystów, gdyż wielu z nich wywodzi się z górniczego środowiska i pragnie przekazać coś ze swego życia potomnym. Wśród gości uczestniczących w wernisażach bądź finisażach, zawsze jest wielu górników pracujących w okolicznych kopalniach, wydobywających rudę miedzi, czyli nasz „czerwony skarb”. Górnicy (często w strojach galowych) odnoszą się z dużym szacunkiem do wystawianych prac, odnotowując niejednokrotnie swoje wrażenia w Kronice, która jest prowadzona od początku istnienia stowarzyszenia. Dlatego też środowiska górnicze często zapraszają artystów z LSTK na swoje jubileuszowe uroczystości, by moc tradycji górniczych nie uległa zapomnieniu.
Wystawy poświęcone Świętemu Janowi Pawłowi II - eksponowane w wielu kościołach (także w Katedrze Legnickiej i Katedrze Świdnickiej) były niezwykłym przeżyciem, nie tylko dla artystów. Prezentowana w 2020 r. wystawa z okazji 100 rocznicy urodzin Jana Pawła II, prezentowana w kilku lokalnych kościołach, była przesłaniem kierowanym do dzieci i młodzieży, czyli do pokolenia, któremu osoba Jana Pawła II znana jest tylko z opowiadań. Nie znali oni Ojca Świętego, bądź byli zbyt mali, by mogli zachować go w pamięci. Wystawy: „W hołdzie Wielkiemu Polakowi”, „W blasku świętości” czy też „Święty wśród Świętych” wprowadzały w zadumę, nie tylko młodych ludzi, ale także starsze pokolenia, czyli tych, którzy Jana Pawła II pamiętają, którzy niejednokrotnie mogli brać udział w bezpośrednich spotkaniach, uczestnicząc w Jego pielgrzymkach do Kraju. Wystawy, w której główną postacią był Jan Paweł II, w części nawiązywały również do innych wizerunków religijnych, które symbolizowały blask wielkiej świętości w jaką wszedł po śmierci nasz Wielki Polak.
Artyści z Lubińskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury nie unikają wystaw o tematyce historycznej, a jedna poświęcona 100 rocznicy Bitwy Warszawskiej - Cudu nad Wisłą, cieszyła się ogromnym zainteresowaniem zarówno społeczności lubińskiej jak i lokalnych mediów. Przewodnim tematem zadania było uczczenie 100 rocznicy Bitwy Warszawskiej, a zatem ukazanie oczyma artystów dni, które zdecydowały o zachowaniu niepodległości przez Rzeczpospolitą, i które przekreśliły plany rozprzestrzeniania rewolucji bolszewickiej na Europę Zachodnią. Nikt, a szczególnie młode pokolenie nie może wymazać tych dni z historii, dlatego też artyści z Lubińskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury podjęli wyzwanie, by wrócić pamięcią do tych zdarzeń, by heroizm bohaterów tamtych czasów ukazać na obrazach, fotografiach, rzeźbie a nawet w pracach rękodzielniczych. Kolejnym wyzwaniem artystów była wystawa związana z 40-tą rocznicą ogłoszenia stanu wojennego. Patronat honorowy nad tą wystawa przyjął Starosta Powiatu Polkowickiego - Pan Adam Myrda. Ogromnym uznaniem cieszyły się wystawy o tematyce przyrodniczej i krajobrazowej. Wystawy z wyzwaniem szczególnym, poświęcone ochronie środowiska, pomnikom lubińskiej architektury czy też na cześć naszego wielkiego astronoma Mikołaja Kopernika, która cieszyła się ogromnym uznaniem i była wystawiana, nie tylko w Lubinie, ale również w Legnicy i w Bolkowie – znalazły swoje miejsce w historii Stowarzyszenia. Teatr był wyzwaniem szczególnym dla artystów, ale wystawa w tym temacie przeszła najśmielsze oczekiwania. Nie brakło w wystawach tematyki łowieckiej, a organizowane wystawy poplenerowe były wspomnieniem przeżytych chwil. Organizowane były również wystawy promujące kulturę Dalekiego Wschodu oraz kulturę średniowieczną. Uczestnictwo w regionalnych świętach i lokalnych festiwalach („Dni Lubina”, „Dni Jagody w Chocianowie”, „Plenery Sztuk Wszelakich i Rękodzieła”, „Festiwal Rękodzieła”, „Festiwal Narodów”) oraz wiele innych, to wielkie wyzwanie dla artystów, w których zawsze uczestniczyli, prezentując swój dorobek i chwaląc piękno Zagłębia Miedziowego. Nie można zapomnieć o wystawie konkursowej zorganizowanej z okazji 100 rocznicy urodzin naszej noblistki – Wisławy Szymborskiej, która również odniosła ogromny sukces, a prace konkursowe były oceniane przez znakomitych znawców tematu z poza Dolnego Śląska.
Stowarzyszenie organizuje plenery malarskie, fotograficzne i warsztaty artystyczne w różnych regionach kraju, pomagając swoim członkom rozwijać umiejętności twórcze. Najlepiej przyjęły się plenery nadmorskie w następujących miejscowościach: Dźwirzyno, Ustronie Morskie, Pogorzelica, Ostrowo, Pobierowo, Dziwnów, Rewal, gdzie artyści nabierali weny twórczej na kolejne dni do dalszej pracy. Plenery górskie w Białym Dunajcu, w Szklarskiej Porębie, w Karpaczu, w Kotlinie Kłodzkiej czy też w rejonach: bolkowskim i wałbrzyskim również wpisały się na stałe do harmonogramu. Bardzo pouczającym był plener artystyczny w Zagłębiu Konińskim, gdzie artyści mieli okazję zapoznać się z etapami budowy odkrywek, a w szczególności ich zagospodarowania po zakończeniu wydobycia węgla brunatnego i przywrócenia tym terenom naturalnego ekosystemu. Podczas plenerów zawsze odbywają się wykłady i warsztaty artystyczne związane z tematem przewodnim, a ich efektem są wystawy organizowane na miejscu (zazwyczaj szkice), a po powrocie do Lubina, każdorazowo organizowana jest tematyczna wystawa poplenerowa. Wystawy te mocno przyciągają lokalną społeczność, gdyż tematy są mocno inspirujące. Przykładem mogą być: „Morze – piękno nieujarzmione”, „Kobieta w nadmorskiej architekturze”, „Morze nasze morze”, „Piękno naszych gór” „Górskie pejzaże” itp. Od 2024 r. Stowarzyszenie jest gospodarzem Galerii Art Lubin, gdzie artyści mogą w sposób ciągły prezentować swoje osiągnięcia.
Stowarzyszenie współpracuje z Centrum Działań Twórczych i Centrum Kultury „MUZA” w Lubinie, ale także z wieloma stowarzyszeniami: „Dolina Świekotki” w Jastrowcu czy „Witosława” w Sławie uraz utrzymuje stały kontakt z artystami z Wrocławskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury. Wspaniale się układa współpraca z lokalnymi kołami łowieckimi, gdzie artyści z LSTK mogą wyrazić swoje uczucia wobec natury, organizując wystawy podczas corocznych spotkań „Hubertusowych”. Nie można zapomnieć o współpracy ze Stowarzyszeniem Twórców Kultury Zagłębia Dąbrowskiego, które organizowało cykliczne „ART PASSION FESTIVAL”, i w którym artyści z LSTK regularnie uczestniczyli. Nie można też pominąć uczestnictwa fotografów z LSTK, odnoszących coraz większe sukcesy, w Ogólnopolskich Warsztatach Fotograficznych „DIASTAR”, zainicjowanych przez Robotnicze Stowarzyszenie Twórców Kultury w Starachowicach. Dwukrotnie warsztaty „DIASTAR” były organizowane w Lubinie pod patronatem Lubińskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury, gdzie tematyką wiodącą była praca górników w kopalniach miedzi.
Stowarzyszenie skupia w swoich szeregach wolontariuszy, którzy zajmują się działalnością charytatywną. Wielu członków stowarzyszenia to ludzie potrzebujący wsparcia zarówno duchowego jak i finansowego. Nie stać by ich było na wyjazd nad morze czy też w góry, gdyby nie pomoc charytatywna stowarzyszenia. Stowarzyszenie pomaga im również w nabyciu narzędzi warsztatowych typu: podobrazia, sztalugi, farby, pędzle, bez których nie mogli by przedstawić swoich zdolności. Stowarzyszenie organizowało również aukcje charytatywne na rzecz dzieci Ośrodka Szkolno-Wychowawczego w Szklarach Górnych czy też na rzecz Hospicjum w Lubinie.
Artyści brali udział w wycieczkach do wielu interesujących i poznawczych miejsc, głównie podczas organizowanych plenerów wyjazdowych. Artyści zwiedzili: Muzeum Regionalne w Jeleniej Górze, Dom Carla i Gerharta Hauptmannów oraz Leśną Hutę w Szklarskiej Porębie, Kościół Pokoju w Jaworze, Zamek Piastowski w Bolkowie, Zamek Książ i Palmiarnię w Wałbrzychu, Przedpola Odkrywki Węgla Brunatnego w Zagłębiu Konińskim, Muzeum Okręgowe w Gosławicach koło Konina oraz Bazylikę w Licheniu, Muzeum Dawnego Kupiectwa w Świdnicy, Muzeum Regionalne w Kłodzku, Bazylikę w Wambierzycach i Starą Kopalnie Węgla Kamiennego w Nowej Rudzie.
Lubińskie Stowarzyszenie Twórców Kultury należy do Federacji – Rady Krajowej Robotniczych Stowarzyszeń Twórców Kultury. W czasopiśmie „Własnym Głosem” wydawanym przez RK RSTK, często ukazują się artykuły i publikacje promujące działalność lubińskich artystów. Przewodniczący tejże organizacji - prof. dr hab. Paweł Soroka niejednokrotnie uczestniczył w wydarzeniach i spotkaniach organizowanych przez Lubińskie Stowarzyszenie Twórców Kultury.
Członkowie biorą również czynny udział w wystawach indywidualnych organizowanych pod auspicjami LSTK, co składa się na spełnienie ich własnych marzeń. W stowarzyszeniu są członkowie posiadający zdolności w wielu dziedzinach artystycznych. Są malarze, którzy potrafią rzeźbić. Są poeci, prozaicy, którzy potrafią malować. Są fotografowie, którym muzyka czy poezja nie są obce. Wielu poetów wywodzących się z Lubińskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury wydało tomiki swoich wierszy. Wiersze te są niejednokrotnie prezentowane podczas różnych lokalnych uroczystości, gdyż mają związek z rodzimym Zagłębiem Miedziowym. Jeden z artystów o niesamowitych uzdolnieniach w dziedzinie malarstwa - jest współautorem wspaniałej książki opisującej lokalne wydarzenia z okresu stanu wojennego p.t. "Wołowskie obrazki ze stanu wojny polsko-jaruzelskiej 1981-1989", a ostatnio autorem wydanego zbioru 26 opowiadań z dreszczykiem, ujętych w pięciu rozdziałach pt. "Czarownica i inne opowiadania". Rzeźby lubińskich artystów stanowią wota sakralne w wielu kościołach Dolnego Śląska, ale również w wielu innych zakątkach Kraju. Większość artystów jest w wieku senioralnym, kochają to co robią, potrzebują wsparcia duchowego i to Lubińskie Stowarzyszenie Twórców Kultury im zapewnia.
Działania stowarzyszenia nie byłyby tak owocne bez ogromnej pomocy i zaangażowania w twórczy ruch społeczny naszych partnerów i współorganizatorów życia kulturalnego: włodarzy miast i gmin, naczelników i dyrektorów wydziałów kultury, dyrektorów ośrodków kultury w całym regionie Zagłębia Miedziowego. Należy podkreślić, że w swojej działalności spotykamy się z dużą życzliwością i chęcią okazywania nam pomocy ze strony instytucji i osób do których się zwracamy, dzięki czemu nasze Stowarzyszenie może funkcjonować i rozwijać się. W 2014 r. Lubińskie Stowarzyszenie Twórców Kultury otrzymało z rąk Starosty Powiatu Lubińskiego zaszczytną nagrodę „Skrzydło NGO 2014”.
Aktywność jednostki wyraża jej zaangażowanie w twórczość ogółu i w rezultacie decyduje o kulturze danego społeczeństwa, dlatego artyści z Lubińskiego Stowarzyszenia Twórców Kultury czuwają nad życiem kulturalnym w środowisku, a ich zapał do pracy i miłość do sztuki sprawiają, że życie w Zagłębiu Miedziowym staje się kolorowe, urozmaicone i przede wszystkim ciekawe.
Na dzień dzisiejszy Lubińskie Stowarzyszenie Twórców Kultury liczy 35 członków, którzy aktywnie uczestniczą w życiu artystycznym Stowarzyszenia.